trả lời câu hỏi của báo chí về việc Formosa gây ô nhiễm môi trường thì có khởi tố vụ án hình sự không , tổng trưởng Bộ thông báo và Truyền thông Trương Minh Tuấn cho biết , việc khởi tố hay không thì cơ quan tố tụng , tư pháp sẽ xem xét , Chính phủ không can thiệp. Tất thảy mọi quyết định phải được xem xét trên cơ sở luật pháp và lợi ích.
tổng trưởng TT&TT Trương Minh Tuấn ( giữa ) trả lời báo chí tại cuộc họp báo. Ảnh: Như Ý.
cẩn trọng , chặt chẽ
Xin cho biết quá trình xác định nguyên nhân thuỷ sản chết tại các tỉnh miền Trung được i s saigon thực hiện như thế nào? Sự dự khán của các nhà khoa học trong và ngoài nước vào quá trình xác định nguyên nhân ra sao?
tổng trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà: Việc xác định nguyên nhân cần bằng cớ khoa học chặt chẽ , bài bản , đảm bảo bằng cớ khoa học bĩ bàng , xác định thủ pham là ai , tranh đấu thế nào. Thứ nhất phải xác định nguyên nhân , cơ chế gì khiến thuỷ sản chết hàng loạt. Thứ hai là xác định nguồn gây ô nhiễm từ đâu. Các nhà khoa học trong và ngoài nước ở các lĩnh vực hải dương học , vũ trụ học… tiến hành nhiều công việc từ lấy mẫu cá , mẫu nước , sinh vật và mẫu song chắn rác bằng gang … , song song thực hiện nhiều hoạt động từ việc xác định sự việc từ vệ tinh… Khi có Cuối cùng , chúng tôi tổ chức hội đồng khoa học của nhà nước đánh giá , lấy ý kiến phản biện Đứng riêng ra của các nhà khoa học quốc tế. Qua đó cho thấy , quá trình di chuyển của các độc tố là theo dòng hải lưu từ Hà Tĩnh vào Thừa Thiên – Huế. Đây là một ổ độc tiếp thu kim loại trực tiếp , bản thân nó có nhu cầu ôxy , đi đến đâu lấy ôxy và gây độc tố làm cá chết.
Tuy nhiên để tìm nguồn gây độc , chúng tôi đã rà soát hàng trăm cơ sở có nguồn thải , tập kết vào Formosa , Điện Vũng Áng và Khu Công lao Hà Tĩnh. Đoàn thẩm tra về luyện thép , công nghệ môi trường… Thẩm tra , và phát hiện sai sót , lỗi trong sản xuất , quản lý vận hành thí nghiệm lỏng lẻo , từ đó có bĩ bàng bằng cớ thuyết phục để nhà đầu tư phải nhận. Chúng tôi đã cẩn trọng bài bản , chính xác , thuyết phục như chỉ đạo của Thủ tướng.
Ngày 23/4 , Bộ NN&PTNT khẳng định cá chết do độc tố cực mạnh từ môi trường. Ngày 27/4 , Bộ TN&MT tuy là nguyên nhân có thể từ con người và thuỷ triều đỏ. Ngày 4/5 , Bộ KH&CN nói đã đủ cơ sở để xác định nguyên nhân cá chết. Vậy vì sao cho đến nay , gần 3 tháng sau khi sự cố xảy ra mới có thông báo chính thức?
tổng trưởng KH&CN Chu Ngọc Anh: Ngay khi sự việc xảy ra Thủ tướng đã cắt cử các bộ ngành liên hệ khẩn trương tìm ra nguyên nhân. Các nhà khoa học đã vào cuộc với nỗ lực và gắng gỏl cao nhất. Quá trình tiếp cận bằng nhiều thủ pháp khoa học khác nhau , trong đó có các nhà khoa học ngoại bang. Có khó khăn là chúng tôi phải tìm những vết tích ngay tại thực địa , dưới đáy biển và cả hồi tố. Nhiều chuyên gia đến từ Nhật , Pháp , Đức , Mỹ… Hả tu bổ dữ liệu cùng nhà khoa học Việt Nam đối chứng phân tách chỉ tiêu , từ đó có những bằng cớ được các nhà khoa học quốc tế thừa nhận.
Quá trình ban bố nguyên nhân cá chết đến nay xác định là chậm so với bức xúc của dư luận?
tổng trưởng Bộ TT&TT Trương Minh Tuấn: vương sự bố hôm nay biểu hiện (Lập trường công khai của Đảng và nhà nước. Ngay từ đầu những người đứng đầu Đảng , nhà nước đã quyết liệt chỉ đạo yêu cầu điều tra chóng vánh xác định nguyên nhân , thủ phạm , đánh giá hậu quả gây ra , tương trợ người dân bị ảnh hưởng… Ban bố nguyên nhân là để giải quyết kịp thời công hiệu , ban bố thủ phạm là để khắc phục hậu quả. Điều tra nguyên nhân và thủ phạm là hai Đầu mối khác nhau.
vương sự bố ai là thủ phạm cần điều tra để xác định bằng cớ , có sự dự khán của cơ quan gác canh pháp luật , các ngành sản xuất nắp hố ga , Vùng đất. Cuối cùng điều tra là khách quan , tuyệt đối loại trừ các nguyên nhân làm chậm quá trình điều tra. Các cơ quan đã làm việc nỗ lực hết mình. Thời gian qua có sự bức xúc vì chậm ban bố nguyên nhân , đây là điều bình thường vì ảnh hưởng đến Chỗ ở người dân nhưng cũng xuất hiện sự đặc tính thái quá làm Dùng mưu kế do thám thông báo , ảnh hưởng đến quá trình điều tra.
Một số thế lực lợi dụng sự việc này để kích động , gây bất an trong nhân dân. Chúng tôi trọng sự bức xúc của người dân nhưng không chấp thuận lợi dụng bức xúc để xung đột Đảng , Nhà nước.
Cân nhắc việc khởi tố
Với vụ việc này Cơ quan công an có khởi tố vụ án hình sự hay không?
tổng trưởng , Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng: Trước hết , có thủ pháp khắc phục Chỗ ở người dân ven biển như tương trợ lãi suất , việc làm , mua thuỷ sản của ngư gia đánh bắt; ban bố sớm vùng thuỷ sản an toàn , báo trước vùng thuỷ sản không an toàn để người dân tránh dùng sản phẩm không an toàn. Việc tranh đấu tìm ra thủ phạm là thái độ cương quyết của Đảng , Chính phủ Việt Nam; xử nghiêm không loại trừ bất kỳ tổ chức , cá nhân nào.
Nhưng , Việt Nam đang xây dựng môi trường đầu tư , tạo lập hình ảnh trong thời kỳ hội nhập , được các nhà đầu tư đánh giá cao về ổn định chính trị , tạo tiện lợi cho các nhà đầu tư. Thu hút các nhà đầu tư nước ngoài thành công là thể hiện môi trường đầu tư của Việt Nam. Formosa đã nhận lỗi trước người dân Việt Nam , đưa ra 5 xác nhận về đền bù , hỗ trợ.
“Đánh kẻ chạy đi chứ không đánh kẻ chạy lại” , Chính phủ có thái độ hoài nghi rỏ rành , đó là xử lí nghiêm minh trường hợp vi phi pháp luật nhưng cũng có chính sách rộng lượng. Ví như các nhà đầu tư xác nhận thực hành đúng luật pháp Việt Nam thì Chính phủ đảm bảo cho hoạt động hiệu quả. Việc đưa vụ án ra khởi tố hay không thì cần cân nhắc. Địa ngục dân Việt Nam vốn khoan hồng , độ lượng.
bộ trưởng TT&TT Trương Minh Tuấn: Việc khởi tố hay không thì cơ quan tố tụng tư pháp sẽ coi xét , Chính phủ không can thiệp. Tất cả mọi quyết định phải được coi xét trên tài sở luật và lợi ích.
Không đánh đổi môi trường để thu hút đầu tư
Việc Bộ TN&MT cấp phép xả thải cho Formosa như thế nào? bổn phận của Bộ TN&MT ra sao?
bộ trưởng TN&MT Trần Hồng Hà: Nguồn nước thải của Formosa gồm: nước thải công nghiệp , nước thải từ sinh hoạt , sinh hoá… Thực tiễn , đây là giai đoạn vận hành thử nghiệm nên chưa có cơ quan quốc gia vào giám sát. Đây là chỗ trống không trong giai đoạn thử nghiệm vận hành. Hệ thống giao thông giám sát tự động cũng chưa có cơ quan nào vào đánh giá , trong đó có những độc tố nặng. Luật pháp có chỗ trống không trong quá trình giám sát thử nghiệm.
Quá trình nhà máy Formosa vận hành , tỉnh Hà Tĩnh đã kiểm tra việc xả thải đối với dự án này như thế nào? bổn phận của xứ sở ra sao sau khi phát hiện sự cố?
Phó chú tâm UBND tỉnh Hà Tĩnh Đặng Quốc Vinh: dự án của Formosa rất lớn , nhiều việc vượt ra ngoài Hà Tĩnh. Mặc dù vậy tỉnh đã kết hợp với các bộ ngành Trung ương trong việc kiểm tra giám sát quá trình sản xuất nắp bể cáp. Tỉnh đã giao việc giám sát cho các sở ngành liên tưởng. Sự cố xảy ra , Hà Tĩnh đã chỉ đạo các nhà khoa học sớm tìm ra nguyên do và công báo thông đạt các ngả. Quá trình vừa qua do khả năng có hạn , việc kiểm tra giám sát chưa làm được thường xuyên và còn nhiều bất cập. Chúng ta rút kinh nghiệm vào những vấn đề thuộc bản chất và có ý nghĩa nhất và xử lí những sở , ngành chưa làm hết bổn phận của mình.